Blue Deal in het West-Vlaamse Hart

Vanaf 2024 neemt Regionaal Landschap West-Vlaamse Hart taken op in het kader van het integraal waterbeleid van de Vlaamse overheid. Hiervoor wierven we een Blue Deal coördinator aan. Zij tracht lokale projecten rond de ontwikkeling van sponslandschappen enerzijds en ontharding anderzijds in een stroomversnelling te brengen.



Delen

Veerkrachtig landschap in tijden van wateroverlast en -schaarste

Samen met opdrachtgevers en partners in het buitengebied zet onze Blue Deal coördinator nieuwe gebiedscoalities op. Zij werken nieuwe gebiedsvisies uit en koppelen daar terreinrealisaties aan vast.  

Met een ‘valleibrede’ blik werkt ons Regionaal Landschap zo aan projecten die het landschap veerkrachtiger maken in een veranderend klimaat met waterschaarste en - overlast. Deze samenwerking moet meer natte natuur creëren en het West-Vlaamse Hart klimaatrobuuster maken. 

 

Van sensibilseren tot ontzorging bij terreinrealisaties 

De Blue Deal coördinator ontzorgt eigenaars, landgebruikers en -beheerders op de weg naar een terreinrealisatie door projectmiddelen te zoeken, vergunningen aan te vragen en aanbestedingen op te volgen.

Daarnaast zet ze zich in voor sensibilisering over het belang van integraal waterbeheer vanuit een vallei brede aanpak en intersectorale samenwerking.

In het kader van de Blue Deal mikt het Regionaal Landschap op projecten i.s.m. overheden, bedrijven, landbouwers en particulieren, zowel buitengebied als in stedelijke kern. 

Mogelijke projecten zijn o.a.: 

•    Infiltratiestrook/poel/wadi
•    Beekbegeleidende structuren (KLE’s)
•    Water vertragen/ophouden in private grachten 
•    Sloten en grachten ontdiepen en verbreden
•    Inzetten op goede bodemkwaliteit voor infiltratie en hoger waterbergend vermogen
•    Greppel-bermstructuren op percelen met helling
•    …

Een vraag/voorstel voor onze Blue Deal coördinator?
© West-Vlaamse Hart

Projecten in onderzoek/in de pipeline/in uitvoering

Versterken sponsfunctie Walbos

© Natuurpunt De Torenvalk

Aan de hand van onderzoek en terreinrealisaties wil het Regionaal Landschap West-Vlaamse Hart de natuurwaarde en sponsfunctie van het Walbos in Kanegem (Tielt) versterken. 

In het voorjaar 2024 onderzoekt onze Blue Deal coördinator de relatie met het dossier ‘Poekebeekvallei – Reactivatie ontwikkelingsconcept integraal waterbeheer Poekebeek (VMM)’. Na verkenning van het terrein en afstemming met Natuurpunt De Torenvalk gaat het Regionaal Landschap over tot een ontwerpplan voor poelen. 

Na de uitwerking van een financieringsplan en een omgevingsvergunning plant het Regionaal Landschap in het najaar de uitvoering van het poelenplan. Daarna onderzoekt de Blue Deal coördinator bijkomende vernattingsmogelijkheden voor het ruimere gebied (optimalisatie beheerplan i.f.v. vernatting). Bijvoorbeeld grachten meanderen, vegetatie voorzien om water te vertragen en waterkwaliteit te verbeteren, openleggen ingebuisde grachten.

Karakter en natuur Mandelvallei versterken

© West-Vlaamse Hart

Voor het Vlasmeersenpark in Oostrozebeke, een groenzone van maar liefst 3,7 ha, tekende het Regionaal Landschap West-Vlaamse Hart het plan en stond het ook in voor de uitvoering ervan. Het open karakter en de natuurwaarde van de Mandelvallei vormden hierbij belangrijke uitgangspunten. 

Samen met de gemeente en Natuurpunt De Torenvalk plantten we in november '21 gemengde houtkanten (2.000 planten!), een knotwilgenrij en 55 solitaire bomen aan. Verder ondersteunde het Regionaal Landschap bij het graven van 2 poelen en de aanleg bloemenweides.

Natuurlijke inrichting GOG Drielindenbeek

© West-Vlaamse hart

Het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) aan de Drielindenbeek in Lichtervelde is een site van 2,5 ha groot. Het omvat een speelbos, een klauterpad, een picknicktafel en een reusachtige zitbank die uitkijkt op de beek en haar omgeving.

In 2019 en 2020 legde de Provincie West-Vlaanderen het GOG op de Drielindenbeek aan. Een aarden berm over de beekvallei creëert een bufferende capaciteit van 10.000 m³. De beek zelf kreeg een hermeanderend profiel en een winterbed. Een schuifconstructie op de beek zorgt voor een gecontroleerde waterafvoer stroomafwaarts. Deze ingrepen moeten de kans op wateroverlast in het centrum van Lichtervelde verkleinen. In het voorjaar en de zomer regelt de schuifconstructie/klepstuw het waterpeil stroomopwaarts. Op deze manier wordt de grondwatertafel aangevuld.

Het GOG is niet alleen een waterbuffer, maar ook een mooi stukje natuur. Het Regionaal Landschap stond in voor de landschappelijke inkleding van de beekvallei. Eind 2021 plantten vrijwilligers 2.000 m² extra speelbos en struikenranden aan, goed voor 1.000 bomen en struiken zoals zomereik, veldesdoorn, hazelaar,… In de lager gelegen zones aan de Drielindenbeek ontstaat een moerasbiotoop. Op deze drassige bodems schieten spontaan waterwilg, zwarte els, schietwilg, lisdodde, riet en kruiden zoals watermunt, scherpe boterbloem, smeerwortel en koninginnekruid op. Opvallend zijn ook de rijen zwarte populieren en knotwilgen. Knotwilgen vormen ideale schuil- en nestgelegenheid voor steenuilen, muizen en marterachtigen. Het doornstruweel aan de rand van de schapenweide bestaat o.a. uit meidoorn, sleedoorn, wilde rozen en veldiep. Hun bloesems en bessen zijn een waar feestbanket voor allerlei insecten en vogels.