Stadlandschap West-Vlaamse hart
Stadlandschap West-Vlaamse hart
  • Stadlandschap
    • Landschap >
      • Landschapsplan
      • Knotbomen
      • Fruitbomen
      • Bewilghetlandschap
    • Natuur >
      • 1000 soortendag
      • Leve(n) de tuin! >
        • byebyegrass
        • Zonderpesticides
        • Vogels in de tuin
        • Insecten in de tuin
      • Akkervogels >
        • dronetest
      • Zwaluwen
      • Kruisbestuivers >
        • bijensymposium
        • Hooglede zoemt
        • Ingelmunster zoemt
        • Moorslede zoemt
        • Ruiselede zoemt
        • Staden zoemt
        • Wingene zoemt
      • Faunaplan >
        • Faunaplan demomaatregelen
        • Faunaplan kievit
        • kauw
      • Kijk Puit
      • Steenuil
    • Recreatie >
      • CODE17
      • genietenvandenatuur
      • hetgeheimvandesterresteen
      • Luisterfietstochten
      • opavontuurmetblob
      • Podcast thrillerwandelingen
      • Fietsen
      • Wandelen >
        • GR128
    • Educatie >
      • voelsprieterij >
        • activiteiten voelsprieterij
        • uitleendienst voelsprieterij
        • E.C. Sterrebos
        • E.C. Baliekouter
        • locaties voelsprieterij op kaart
      • Zoom@regio
      • Snuffelmee
      • Streekverkenners >
        • Cursus streekverkenner
        • Info voor streekverkenners >
          • Wie zijn we?
          • Waar zijn ze? - Kalender
          • BEE
          • Moord in de Poel
          • Beestig Natuurpad
          • Fotowandelingen
          • Explotheek
          • Verslagen
          • Documenten
    • Erfgoed >
      • Sporeneerstewereldoorlog
      • Vlasroots
  • Nieuws
    • Magazine
    • E-zine
    • Archief >
      • Archief 2023
      • Archief 2022
      • Archief 2021 >
        • Dauw
      • Archief 2020
  • Kalender
  • Foto's
    • Voorbije activiteiten >
      • Foto's 2022 >
        • 1000-soortendag 22
        • Groene Prikkel Ooigem
        • Dag van de Knotboom
      • Foto's 2021 >
        • Studie- en trefdag gidsen 2021
        • Senteboas snachts
        • Kick-off BLOB speurtocht in de Baliekouter - zaterdag 26 juni '21
        • 1000 soortendag 2021 Roeselare
      • Foto's 2020 >
        • 1000soortendag@home
        • Zwaluwnestjes maken
        • Vogels voeren en beloeren
        • Dag van de knotboom
      • Foto's 2019 >
        • Op stap met Heks Mavelle
        • Studie- en trefdag gidsen
        • Paddenstoelenwandeling in 't Veld - zondag 13 juni
        • Paddenstoelenwandeling Wallemote-Wolvenhof
        • 't Veld by night
        • Nacht van Ter Borcht
        • Jawadde, een padde in GO! campus Sterrebos
        • Cursus vormsnoei hoogstamfruitbomen
        • Vogels voeren en beloeren
      • Foto's 2018 >
        • Nacht van Sint-Pietersveld
        • 1000 soortendag 18
        • Toeven en proeven in de Baliekouter - 12 april '18
        • Jawadde, een padde
        • Vogels voeren en beloeren @KIDZ beveren
      • Foto's 2017 >
        • Heggen leggen
        • Spring in 't Veld!
        • Nacht van de Baliekouter
        • 1000-soortendag 17
        • Bijennamiddag Sterrebos
        • Fietsen langs Vrijbos- en Stroroute
      • Foto's 2016 >
        • 5.000 bloembollen voor pastorietuin Gits
        • Week van het Bos in het Vlasbos
        • Nacht van de Huywnsbossen
        • Bushcraft weekend voor gezinnen
        • BIJzondere fietstocht - Ecotuindagen
        • Dag van het Park in Wallemote-Wolvenhof-
      • Foto's 2015 >
        • Snoeidemo Wallemote-Wolvenhof - 28 november '15
        • Gebiedsverkenning Bergmolenbos
        • 3.600 bloembollen in Cardijnlaan Ardooie
        • Paddenstoelenwandeling Wallemote-Wolvenhof
        • Nacht van Mariënstede
        • Pop-up picknick Oostnieuwkerke - 7 juni
        • Landschapsfotografie vroeg in de ochtend - Vierkaven Moorslede - 23 mei '15
        • Vroegmorgenwandeling Vrijbosroute - 3 mei 2015
        • 3de West-Vlaamse Plantendag - 21 maart 2015
        • Studie- en trefdag in ARhus - 28 februari 2015
      • Foto's 2014 >
        • workshop wilgenbouwsels
        • Paddenstoelenwandeling Wallemote-Wolvenhof (26/10/'14)
        • Landschapsverkenning rond 't Veld - 19 oktober 2014
        • Pop-up picknick Hooglede
        • Vlasroots Open Monumentendag 2014
        • Nacht van het Bergmolenbos 2014
        • Nachtvlinderen in 't Veld - 2 augustus '14
        • Cultuurkaravaan Vancoillie Lichtervelde
        • Cultuurkaravaan Pillbox Ledegem
        • Persconferentie Fietsen in 't West-Vlaamse hart
        • Studie- en Trefdag 2014 (Tielt)
      • Foto's 2013 >
        • Straffe Vertelsels van 't Veld
        • Nacht van de Duisternis 2013
        • Scharrelkids in Izegem
        • Nacht van Ter Kerst 2013
        • Fietsverkenning langs de Stroroute
        • Dag van 't West-Vlaamse hart 2013
    • Landschap
    • Natuur
    • Recreatie
    • Educatie
    • Erfgoed
  • Partners
  • Contact
  • Extranet
Foto
De Voelsprieterij  >  extra  >  Twiet
​

Twiet

 
Foto
Foto
Foto
Foto
Foto
Foto
 

​Waarom twieteren met je klas?

Foto
​Ja ja, we zijn allemaal overtuigd: de (school)omgeving is een ideaal klaslokaal en een rijk onderzoekslabo. Maar hoe maak je er gebruik van en waar eindigt het?

TWIET is een héél laagdrempelig scenario (neen, geen handleiding) om wat buitenkansen op je eigen school te (her)ontdekken. Je hoeft als leerkracht geen enkele voorkennis van vogels te hebben én je kiest zelf hoe groots (of klein) je het aanpakt.

Lok hongerige vogels naar jullie onderzoeksplekje op school en er ontstaan er leerkansen bij de vleet: welke vogels komen vooral eten, welk voer eten ze het liefst, wanneer is het druk rond de voedertafel, waar moeten we op letten als we voederen, … ​

​Bewust bezig zijn met de directe omgeving, zet ook aan om er zorg voor te dragen. Vergeet dus  niet je kinderen uit te dagen ook thuis te twieteren. En er is nog meer.
​
 
Gaandeweg leren je leerlingen gericht observeren en inventariseren. Eind januari zijn ze helemaal klaar om als jonge ornithologen actief deel te nemen aan de "Vogeltelweek voor scholen", een grootschalig burgeronderzoek van Natuurpunt.


Komaan, strekken die vleugels en vlieg maar mee.

 

​Hoe twieteren? Wat heb ik nodig?

Foto
Het basismateriaal voor TWIET is alles wat kan gebruikt worden als voederplank of voedersilo in de winter.  Zoek het niet te ver: een zeefje uit de zandbak dat je ophangt of op een stok bevestigt, kan al een ideale voederplank vormen. 
En uiteraard is er ook nog voer nodig. Vermijd zeker alles wat zout bevat en hou het zo mogelijk bij puur natuur.
Zet dus vooral zonnebloempitten, noten, zaden, enz. op de menukaart van restaurant voederplank.
In onze voedertips lees je er nog meer over.

Bedenk vooraf goed de praktische mogelijkheden van je voederplaats.  Een voederplek die je vanuit de klas kan zien, is ideaal, maar niet noodzakelijk. Ongetwijfeld biedt het raam van de eetzaal, computerklas of leraarskamer evenveel mogelijkheden. De voederplek hoeft ook niet altijd een groene oase te zijn. Bij vogels telt de menu, niet het kader, al is een rustige voederplaats wel te verkiezen boven de grote drukte - da's logisch.

​Hoe dichter je het voederplekje bij een raam kan brengen, hoe gemakkelijker het observeren wordt.  Wie weet heb je zelfs helemaal geen nood aan een verrekijker of telescoop om de aan- en wegvliegende gasten van jullie vogelrestaurantje te herkennen.

Twiet in stapjes

Foto
Je kiest als klas zelf de stappen die je zet. TWIET inspireert je met deze planning:
  • + december: zoeken en klaar maken van voederplek + opstart voederen
  • + december: wie is wie aan het winterbuffet?
  • + januari, week 2: maak jezelf onzichtbaar en geef elk wat wils
  • + januari, week 3: elke vogel eet zoals hij of zij gebekt is
  • + januari, week 4: de Vogeltelweek voor scholen: observeren en inventariseren

Tijdens de Twietweken wijzen de vogels bovenaan deze pagina je de weg naar wat ideeën en tips om het project concreet (en vooral ook haalbaar!) te houden.

Om wat ruchtbaarheid te geven aan het project ontvangen we graag wat visueel materiaal van jullie. 
Leuke foto’s/filmmateriaal van de leerlingen in actie, een neerslag van een observatie, een dagboekfragment van één van de betrokken leerlingen, … 
Hou rekening met de GDPR-regelgeving zodat foto’s/filmpjes ook op onze website en sociale media mogen pronken.  

Foto

Twiet in vogelvlucht


 

december: het voer en de voederplek

een ideaal vogelrestaurant

BELANGRIJK: je schooldomein (groen of grijs) bepaalt niet of je wel of niet kan meedoen. Het bepaalt enkel in grote mate wie er op je voederplek kan verschijnen. Conclusie: elke school kan twieteren! Jij dus ook.
Kenmerken van een vogelvriendelijke voederplek:
Foto
open ruimte
Muren 'sluiten' de ruimte af. Struiken en takken zijn ideale schuilplekken.
Foto
te zien van achter glas
Achter glas kijk je het comfortabelst en stoor je het minst.
Foto
veilig
Kies een plek buiten het bereik van katten en zonder permanente beweging.
Foto
vlot bereikbaar
Zorg dat de kinderen zelf kunnen bijvullen (of minstens wat helpen).

het buffet op de voederplaats

BELANGRIJK: hoe je je voederplek inricht, bepaalt wie van de aanwezige buurtbewoners er misschien​ komt eten.
Foto
losjes ophangen
Hiermee lok je vooral de acrobaten onder de tuinvogels: de mezen.
Foto
staand of vast hangend
Een voedertafel is hoog en veilig. Hier komt heel wat volk op af.
Foto
op de grond strooien
Sommige vogels eten op de grond. Ook grotere soorten komen hier stelen.
Foto
tegen de stam of een paaltje
Speciaal voor de klimmers! Al zullen de acrobaten ook hun best pootje voor zetten.

de menukaart van de voederplaats

BELANGRIJK: toch een beetje voorzichtig zijn met dat voer (en vertel dat zeker ook aan de kinderen zodat ze het thuis ook correct doen). Bepaalde types voer doen meer kwaad dan goed. Check regematig onderstaande info dus!
Foto
zaden en pitten
zonnebloem, vogelzaad (tuinvogels), tarwe, gerst, gepofte maïs,...
Foto
allerlei noten
ongebrand en ongezouten!
pinda's, walnoten, hazelnoten, ...
Foto
vetbol in een netje...
vetbol met zaden of noten, gedroogde wormen,...
Foto
... of zonder netje
zonder netje is 't nog meer een pretje
Foto
stukjes fruit
appel, peer, gedroogde rozijn, onbewerkte bessen, ...
Foto
gezouten voeding
oud brood, gekookte rijst of aardappel, gezouten vet, ...

Extra twiettips

  • Geef het voederen in handen van de kinderen. Betrokkenheid, weetjewel.
  • Een voederplek kan je inrichten met zelfgemaakte spullen uit afval (flessen, drankkartons, enz.)
  • Twiet kan je gemakkelijk een vast plekje geven als onderzoeksopdracht in je contractwerk en/of hoekenwerk. Denk maar aan het afwegen van de hoeveelheid zaden, het turven van het bezoek, het herkennen van de vogels, ...​
  • Doen de kinderen ook thuis mee?  Zelfs de kinderen zonder tuin? Goed bezig!
  • Laat je inspireren of inspireer anderen via deze Tweetjes (klik op de link). Stuur je idee of tip door naar Twiet en we delen het met je Twietcollega's.
Foto
 

december: vogels herkennen

bezoekers op een (loshangende) voederplank

BELANGRIJK: Koolmees en pimpelmees krijgen hier als eerste onze aandacht.  De kans is heel groot dat zij ook de eerste acrobatische bezoekers zijn van jullie vogelrestaurant. Deze geelbuikjes kan je vlot van elkaar onderscheiden.
Als je op de afbeelding klikt, krijg je de vogel in het groot te zien.
Foto
KOOLMEES
herken je snel aan:
- zwarte muts en enorm opvallende witte wangen
- gele buik met (steenKOOL)zwarte streep
- iets groter dan pimpelmees
- zit geen seconde stil, zenuwachtig type
Foto
PIMPELMEES
herken je snel aan:
- bovenkant/rug met blauwe tinten, kleine blauwe muts
- gele buik zonder zwarte streep
- iets kleiner dan koolmees
- zit geen seconde stil, zenuwachtige acrobaat

bezoekers op een (vaste) voederplank

BELANGRIJK: Deze indeling is geen 'exacte wetenschap'. Op een vaste voederplank tref je uiteraard ook kool- en pimpelmees aan. En ook op loshangende voederplanken durven stuntvinken wel eens proberen een graantje mee te pikken. Deze opsplitsing probeert enkel een beetje te helpen bij het inschatten van wat je op een voederlocatie denkt te zien.
​Als je op de afbeelding klikt, krijg je de vogel in het groot te zien.
Foto
ROODBORSTJE
herken je snel aan:
- felrode borst
- (licht)bruine rug
- groter dan mees
​- altijd alleen
VINK
herken je snel aan:
- rode buik en keel + grijze muts (mannetje)
- onopvallend bruin (vrouwtje)
- opvallend witte vlekken op vleugels (valt zeker op bij het vliegen)
Foto
WINTERKONINKJE
herken je snel aan:
- klein en bolvormig
- opvallend staartje (vaak rechtopstaand)
- spits, scherp snaveltje
- volledig bruin verenpak
- altijd alleen
HUISMUS
herken je snel aan:
- bleke buik, zwarte keel + grijze muts (mannetje)
- onopvallend bruin (vrouwtje)
- dikke donkere snavel
- vaak in luidruchtige groep

bezoekers onder een voederplank

BELANGRIJK: Vogels hebben geen tafelmanieren en da's maar goed ook! Bij het tafelen is morsen heel gewoon en dat weten de "grondeters" maar al te goed. De meeste vogels zoeken hun voedsel op de bodem. Ook onder de plank of voedsilo zal er dus heel wat te observeren zijn. Grotere vogels zitten vaak al snel op de loer en komen in groep opruimen. 
​Als je op de afbeelding klikt, krijg je de vogel in het groot te zien.
GROENLING
herken je snel aan:
- gele vleugelranden
- mannetjes geelgroen tint
- vrouwtjes lichtbruin
- dikke, bleke snavel
- even groot als vink
MEREL
herken je snel aan:
- vrouwtjes bruin, bleke buik met bruine stippen
- mannetjes zwart met gele snavel en oogring
- meestal alleen
Foto
SPREEUW
herken je snel aan:
- zwart met witte druppels
​- vaak in groep
- soms paarsgroene schijn op de veren in het zonlicht

Foto
HEGGENMUS
herken je snel aan:
- grijze hoofd
- verder onopvallend bruin
- (bijna) altijd op de grond
- altijd alleen

Foto
TURKSE TORTEL
herken je snel aan:
- zwarte halsstreep op een bleek verenkleed
- donkere vleugelpluimen
- slanke duif
​- vaak samen als koppel
Foto
KAUW
herken je snel aan:
- volledig zwarte vogel met grijze glans op het achterhoofd
- lawaaierig type
- meestal in groep
Foto
HOUTDUIF
herken je snel aan:
- grote, bonte duif
- witte halsvlek met groene glans erboven
​- vaak samen als koppel
Foto
EKSTER
herken je snel aan:
- lange zwarte staart
- sneeuwwitte buik, verder vooral zwart
- in zonlicht blauwe glans op vleugel

oefenen met beeldmateriaal

Natuurpunter Michaël woont in een woonwijk aan de stadsrand, vlakbij de drukke ringweg. Hij richtte zijn tuin vogelvriendelijk in.  Regelmatig legt hij het indrukwekkende effect ervan vast op beeld.
TWIET kreeg de toestemming wat beeldmateriaal met jullie te delen. ​Dankjewel, Michaël.
Bekijk (en geniet) van deze filmpjes uit zijn tuin. Herken je de vogels die op bezoek komen?

extra twiettips

  • TWIET focust bewust op de alledaagse soorten. En komt er dan toch 'een specialleke', dan is het volop tijd voor verwondering. Focus je vanaf het begin op speciale soorten, dan is de kans op ontgoocheling groot.
  • Je hoeft als leerkracht absoluut niet al deze vogels te kennen. Het geeft je het grote voordeel dat je samen het leerproces beleeft.
  • Je vindt op het internet heel wat herkennings- of zoekkaarten zoals deze:  1, 2, 3, 4, ... Op tekeningen worden de kleuren van vogels vaak iets feller afgebeeld dan ze in werkelijkheid zijn. Onze voorkeur gaat dus uit naar foto's, waar mogelijk.
    ​Ook bepaalde sites of apps kunnen ondersteunen.
  • Deze periode leent zich perfect tot speel-/leeractiviteiten: memorykaartjes van de vogels of van mannetje/vrouwtje, sorteren per kleur of grootte, rekenoefeningen met de gegevens van de schooltelling in 2020, de schooltelling in 2021 of de resultaten van 2022, vogelsilhouetten (zonder kleur) herkennen, vogels inkleuren, leren turven, identiteitskaarten van vogels opmaken, enz.
  • Een leuke toepassing (diverse leeftijden): als er vogels op de voederplank komen, check/meet je hoeveel tijd ze op de plank blijven (meestal slechts enkele seconden). Da's de tijd die je krijgt ​om een vogel te herkennen. Maak kleine kaartjes met de vogelbeelden (ware grootte) op en oefen de herkenning door de kaartjes slechts zoveel seconden te tonen. Gaandeweg kan je de afstand tussen kijker en kaartjes ook verder maken. Een aanrader!
  • Moedig de kinderen/leerlingen ook aan om thuis wat te oefenen. Wablief, met kaartjes? Neen toch, er zitten echte exemplaren buiten.
  • Laat je inspireren of inspireer anderen via deze Tweetjes (klik op de link). Stuur je idee of tip door naar Twiet en we delen het met je Twietcollega's.
Foto
 

januari week 2: vogels observeren

Factoren die een rol spelen bij het (kunnen) observeren van vogels:
- beweging
- lawaai
- tijdstip
​- materialen


​beweging

Als vogels (plotse) beweging zien, vluchten ze weg. Logisch, want er is geen tijd om even op het gemak te kijken wat er precies beweegt. 
  • TIP - als je de voederplek kan zien van in de klas of een lokaal, kan je het onderste deel van de ramen volledig met (kranten)papier afkleven. Maak vervolgens kijkgaten of kijkgleuven op ooghoogte. Gebruik het papieroppervlak om zoveel mogelijk afbeeldingen van vogels op te kleven/hangen die je ziet of zou kunnen zien. Bij twijfel heb je dan een enorme zoekkaart direct bij de hand.
    Ook niet onbelangrijk: doe het licht in je lokaal uit anders zet je elke beweging in de "spotlight".
  • TIP - als je de voederplek buiten moet gaan observeren, kan je een kijkwand maken. Enkele palletten naast elkaar, opgevuld met extra takken is al een idee, maar wel wat werk. Maar aan een strak gespannen (donker) doek met wat kijkgaten in wennen vogels ook. Soms biedt een groep struiken of een haag zelfs al een voldoende oplossing.
Foto


​lawaai

Als vogels (onnatuurlijk) lawaai horen, vluchten ze weg. Logisch, want er is geen tijd om even op het gemak te checken wat of wie er precies lawaai maakt. 
Foto
  • TIP - als je de voederplek kan zien van in de klas of een lokaal, dan zijn jullie geluksvogels. Vanuit een lokaal observeren blijft uiteraard de beste manier om verschrikking door lawaai te vermijden. Vergeet dan best niet om het observatiemoment ook te briefen naar de collega's. Zeker bij jongere kinderen is observeren vanuit een gebouw een aanrader.
  • TIP - als je de voederplek buiten moet gaan observeren, heb je dan weer het voordeel dat de jonge observators snel zullen doorhebben dat lawaai een spelbreker is. Werk stilte in de hand door hen middelen te geven om zonder woorden te communiceren. Veel hoeft dat niet te zijn: als elke observator over een zoekkaart/kijkkaart/telformulier beschikt, kunnen ze woordenloos uitwisselen over wat ze denken te zien.


​tijdstip

Als vogels (grote) honger hebben, komen ze af.  Logisch dus dat ze er 's morgens als de kippen bij zijn van zodra het licht wordt. Sinds het donker werd, hebben ze niets meer gegeten.
  • TIP - Sommige kinderen zijn al heel vroeg op school. Wie weet kan je hen inschakelen om al wat bij te voederen én te observeren wie er het vroegst op de plank komt. Of zou daar weinig verschil in zijn?
  • TIP - Observatiemomenten over de ganse dag verspreid blijven zinvol. Maar de kans op hongerige magen is sowieso 's het grootst aan de ontbijttafel.
  • TIP - Niet enkel het tijdstip speelt een rol, ook de weersomstandigheden beïnvloeden het restaurantbezoek.
Foto


​materialen

Vogels kiezen vaak voor een snelle hap en blijven (meestal) niet lang. Logisch, want hoe langer ze blijven hoe groter de kans dat ze opgemerkt worden door vijanden als katten, sperwers en... 'mensen'. De tijd om de bezoeker te herkennen is dus beperkt. Extra materialen (naast jouw stel scherpe ogen) kunnen een vlotte herkenning in de hand werken.
Foto
BEELDMATERIAAL
Boeken, apps, zoekkaarten of een zelfgemaakte afbeeldingenwand - hoe meer afbeeldingen je direct beschikbaar hebt op de observatieplaats (zeker bij kinderen), hoe groter de kans op herkenning. Door een diversiteit aan afbeeldingen merk je ook de kleurverschillen.
Belangrijk: bij heel wat vogels dragen vrouwtjes en mannetjes een andere outfit. Zorg dat je van beide afbeeldingen hebt.
​Heb je goeie voorbeelden, we verzamelen en delen ze graag op onze Tweetjes.
​

KIJKERS
Eén iets hebben kijkers gemeen: ze focussen op een beperkt beeld. Dat heeft het voordeel dat je alle aandacht op dat ene beeld richt (herkenning!), maar het nadeel dat je de omgeving uit het oog verliest (misschien is er net buiten je beeld een vogel geland).
Een buis of WC-rolletje hoort hier dus ook in het rijtje thuis naast de telescoop.​
Verrekijkers (zoals in onze uitleendienst) krijgen altijd een code mee, bv. 8 x 32 of 10 x 50.  Het eerste cijfer toont hoe vaak het beeld vergroot zal worden. Het 2de cijfer is de diameter van de grote lens. Dit speelt o.a. een rol bij de helderheid van je beeld. Werk je met kinderen dan zijn deze getallen ondergeschikt.
Veel belangrijker is:
- het gewicht van de verrekijker: hoe lichter, hoe gemakkelijker om het toestel stabiel te houden
- de mogelijkheid tot het aanpassen van de kijker aan je snoet door het dichtvouwen of open trekken van de lenzen
- de bereikbaarheid en souplesse van het scherpstelwieltje voor de kleine vingers.
Door een verrekijker moet je leren kijken - geef die toestellen dus niet zomaar aan kinderen in de veronderstelling dat het hen zal lukken. Oefen stapsgewijs!  Wist je trouwens dat je bij zowat elk toestel ook (meestal) 1 ooglens scherp kan stellen. Controleer vooraf of die lens correct staat. En laat vooral geen vingers op een lens toe.
Foto

extra twiettips

  • De rij vogelgidsen, zoekkaarten (bv. 1, 2, 3, 4), sites of apps lijken eindeloos. Zeker bij oudere kinderen kan je al eens kritisch stil staan bij de kwaliteit. Welke vinden zij het handigst in gebruik?
  • Net zoals bij de andere items van Twiet zitten ook hier heel wat onderzoeksmogelijkheden:
    - kunnen ze zelf de verschillen ontdekken tussen verrekijkers met een verschillende code?
    - welke vogelsoort vlucht het eerst weg bij onraad?
    - wat is de invloed van het weer op onze observeerresultaten? Combineer het vogelwaarnemen met het bijhouden van weerwaarnemingen.
    - waarom hebben vrouwtjes bij sommige vogelsoorten zo'n onopvallend verenkleed?  En waarom precies bij die soorten?
  • Zomaar even tussendoor: dacht je er al aan om ook de andere klassen te informeren over jullie kijkavonturen?
  • Zelf foto's nemen of misschien zelfs filmen van de voederplek biedt de kans om terug te komen op onzekere waarnemingen. En op de koop toe kan je uitpakken met de gevleugelde diversiteit van je school. Maar het is niet evident om scherpe foto's te nemen van een verre voederplek. Misschien valt hier nog ongekende expertise te ontdekken bij leerlingen, collega's of ouders?
  • Laat je inspireren of inspireer anderen via deze Tweetjes (klik op de link). Stuur je idee of tip door naar Twiet en we delen het met je Twietcollega's.
Foto
 

januari week 3: vogelweetjes


iedere vogel eet zoals 't gebekt is

Foto
ZAADETER
kenmerken snavel:
- kort, dik, fors en rond
- zaden en pitten breken


​
voorbeelden:
- huismus
- vink
​- koolmees
Foto
INSECTENETER
kenmerken snavel:
- dun, spits, vrij lang
- insecten vangen
​


voorbeelden:
- winterkoninkje
- heggenmus
​- roodborst
Foto
FRUITETER
kenmerken snavel:
- steviger, spits, vrij lang
- bessen plukken + in zacht fruit pikken


voorbeelden:
- zanglijster
- merel
​- spreeuw
Foto
ALLESETER
kenmerken snavel:
- spits, fors, groot, stevig
- opruimers (insecten, bessen, grote zaden, aas)


voorbeelden:
- kauw
- kraai
- ekster


iedere vogel broedt zoals 't gekleurd is

BELANGRIJK: Net zoals bij de snavels is het ook bij dit thema "gevaarlijk" zomaar te veralgemenen. Maar... toch zal je zelf ook wel merken dat het geen toeval kan zijn: de link tussen kleur en broedgewoonte. En dan hebben we het vooral over de kleine tuinvogels.
Foto
Foto
VROUWTJE ONOPVALLEND GEKLEURD = OPEN NEST 
Bij deze groep vogels merk je een heel groot verschil tussen de outfit van het mannetje en het vrouwtje. In zowat alle gevallen is het vrouwtje dan eerder bruin getint.
Vaak wijst dit erop dat het vrouwtje broedt op een "open nest", hetzij in een boom of struik, hetzij op de grond. De bruine kleur is dan de perfecte camouflage om te ontsnappen aan de scherpe blikken van hongerige vijanden.




voorbeelden: vink, merel, groenling, huismus, ...

VROUWTJE OPVALLEND GEKLEURD = GESLOTEN NEST 
Bij deze groep vogels lijken het mannetje en het vrouwtje dezelfde outfit te dragen. 
Vaak wijst dit erop dat de vogels nestelen in een holte of verborgen ruimte waar ze sowieso toch niet opgemerkt worden. Vandaar dat ze ook graag gebruik maken van een nestkastje  Ondanks de felle kleuren merken de vijanden hen daar toch niet op. 
Let wel: meestal is er toch een klein verschil te merken tussen man en vrouw. Bij de koolmeesman is de zwarte buikstreep (zijn das dus) breder dan van de koolmeesvrouw. 


​voorbeelden: koolmees, pimpelmees, grote bonte specht, ... 

extra twiettips

  • Omtrent snavels zijn we nog lang niet uitverteld. In de vogelwereld (buiten je schooltuin) bestaan er nog veel verschillende vormen. Wie kan nog andere ontdekken? Trouwens, hoe zit dat met onze kippen? En welke soort snavel heeft een specht dan?
  • De verschillende snavels kan je proberen na te bootsen met materialen. De snavel van een insecteneter lijkt wel wat op een pincet. Dat van een zadeneter doet misschien aan een dikke snoeischaar denken. Zie jij ook een gelijkenis tussen een allesetersnavel en een tang? Misschien inspireert het wel tot experimenteren: met welk materiaal krijgen wij het makkelijkst een zaadje opgepikt én geopend? Moeilijker dan je denkt, of toch niet? 
  • Dat er met de verschillende kleuren van vogels ook veel muzische opdrachten te bedenken zijn, is vanzelfsprekend. Wist je dat gepixelde of gekrabbelde kleurpatronen al volstaan om er specifieke tuinvogels in te herkennen? Test het eens uit met het roodborstje, pimpel- of koolmees: indrukwekkend hoe snel je de vogel herkent vanuit kleurencombinaties.
  • Aangezien het winter is, hebben we het niet over de vogeljongen.  Maar... hoe zit het met de "kleuren" van de jonge vogeltjes? Lijken die op papa of mama?  En waarom?  Hm, heerlijke onderzoeksvraag!
  • Je klas is nu al een tijdje vogels aan het beloeren. Sommige soorten komen in 'groep' of met meerdere tesamen naar het buffet. Andere zie je altijd alleen. Ideaal om even stil te staan omtrent het begrip: "territorium". En het roodborstje weet daar alles van.
  • Laat je inspireren of inspireer anderen via deze Tweetjes (klik op de link). Stuur je idee of tip door naar Twiet en we delen het met je Twietcollega's.
Foto
 

januari week 4: de vogeltelweek van Natuurpunt

stap 1 

FotoGAAI
  • Twiet er op los
  • Schrijf je best ook in op de Vogeltelweek-voor-scholen-nieuwsbrief van Natuurpunt om geïnformeerd te worden/blijven. Op die manier ontvang je interessante weetjes en extra downloads.

stap 2 

Foto
TURKSE TORTEL
  • Twiet, twiet en nog eens twiet
  • Motiveer de kinderen door hen extra oefenkansen te bieden, ook thuis en online. De échte ornithologen zullen zeker interesse hebben in meer tuinvogels.
  • De Grote Vogelquiz is misschien wel een leuke huiswerktip of - waarom niet - een idee om hen te laten langs gaan in de andere klassen en eens te testen welke klas 'een pluim verdient'.

stap 3

  • Blijf twieten, twieten en vooral twieten
  • Plan tijdens de week van 23 tot 27 januari 2023 (minstens) een telmoment. Dat hoeft zeker niet klassikaal te gebeuren. Koppel het aan contract- of hoekenwerk of een andere werkvorm die zich leent tot werken in kleine groepen.
    Let er vooral op dat elke leerling betrokken is/blijft - voorzie dus voldoende observatiemateriaal.
  • Voorzie ook een duidelijk instructiemoment: hoe tellen? Dat kan eventueel a.d.h.v. deze filmpjes:
  • Zorg voor voldoende duidelijke tellijsten of laat de kinderen zelf tellijsten maken.​

stap 4

  • BELANGRIJK: vergeet niet om jullie resultaten ten laatste op 27 januari 2023 in te geven via deze website. Het formulier zal enkel tijdens die week op de website te vinden zijn.

  • Je klas is nu helemaal mee in het observeren. Dus... blijf vooral ook na 27 januari twieten!

  • En nodig de kinderen ook uit om thuis deel te nemen aan het Grote Vogeltelweekend van 28 en 29 januari. Ze zijn perfect voorbereid.
Foto
KEEP - mannetje
Foto

Twiet in beeld


Foto
Stadlandschap West-Vlaamse hart